𝐍𝐡ữ𝐧𝐠 𝐤ẻ 𝐭𝐫ọ𝐜 𝐩𝐡ú 𝐡ợ𝐦 𝐡ĩ𝐧𝐡

Fukuzawa Yukichi – nhà tư tưởng khai nguồn thời Minh Trị Nhật Bản đã nói rằng “Trời không sinh ra người đứng trên người” như một lời khẳng định thêm cho tư tưởng đã được rất nhiều vĩ nhân xưa nói về sự bình đẳng giữa con người với con người. Nhưng xuyên suốt quá trình phát triển lịch sử của nhân loại, vào những thời kỳ xã hội nhiễu nhương, đặc biệt là các nền tảng xã hội độc tài, nó tạo nên sự phân biệt đẳng cấp địa vị vô cùng rõ rệt giữa người với người. Ở đó, kẻ nhờ mưu lược kinh doanh hay thậm chí nhờ lừa đảo mánh lới mà may mắn có được chút tiền, luôn coi những người giàu không bằng mình, nghèo khó hơn mình là những kẻ ngu si còn mình là người thông minh hơn người. Ở những xã hội đó, những kẻ có chút quyền cũng sẵn sàng đè đầu cưỡi cổ người yếu thế, chà đạp lên nhân phẩm người khác, coi người yếu thế hơn mình như cỏ rác còn mình thì oai phong lẫm liệt. Nhưng cũng chính những kẻ đó lại sẵn sàng quỵ lụy, nịnh nọt, thần phục trước những kẻ có quyền, có tiền hơn mình để nhằm hy vọng nhận được sự ban ơn từ kẻ ở đẳng cấp bề trên.

Biếm họa của báo Tuổi Trẻ Cười

Ngày nay, tưởng rằng xã hội đã văn minh hơn xưa rất nhiều, tưởng rằng “mọi người đều có quyền bình đẳng” nhưng những kẻ coi mình ở đẳng cấp bề trên vẫn tràn ngập trong xã hội. Cái thời kỳ xã hội của vật chất, mọi người đều cùng quẫn theo vòng xoáy của tiền bạc (do truyền thông tạo ra tâm lý có tiền là có tất cả), trong đầu người dân chỉ quanh quẩn chữ "tiền", họ đề cao tiền bạc và khi không kiểm soát được lòng tham thì sẵn sàng chà đạp lên các giá trị khác để có tiền bạc. Vì vậy, hình ảnh của những kẻ vỗ ngực nói rằng “Mày biết tao là ai không” hay “Đừng dạy nhà giàu tiêu tiền”, hay khi người khác ý kiến thì người ta nhao nhao lên rằng “Đã kiếm được nhiều tiền như người ta không mà nói” hay “Đừng dạy người giàu phải sống như thế nào”.

Triết gia Thoreau nói rằng: "Khi một nhà buôn dốt nát và kiêu ngạo nhờ công việc kinh doanh thành công mà giành được nhàn rỗi và độc lập, và được chấp nhận vào giới giàu sang, chắc chắn cuối cùng ông ta sẽ quay sang những giới có tri thức và tài năng, cao hơn nhưng khó vào hơn, và nhận ra sự dở dang của văn hóa của ông ta, sự phù phiếm và thiếu hụt trong sự giàu có của ông ta".

Những kẻ có tiền mà thiếu tri thức thường dùng tiền để khỏa lấp sự thiếu hụt, thậm chí trù dập "trí thức", coi thường tri thức, nói chung là trả thù đời, trả thù cho cái mà hắn thiếu hụt. Chính sự thiếu hụt đó cũng khiến sâu thẳm tâm hồn hắn ta luôn trở nên hèn yếu trước những người sở hữu tri thức. Hắn rất dễ tổn thương khi bị người ta nhìn vào sự thiếu hụt của mình. Những lúc yên bình thì hắn vẫn âm ỉ sự hận thù ở trong lòng, và mỗi khi có cơ hội hắn sẽ sẵn sàng phun ra những lời lẽ, hành động đầy phỉ báng, và dù khéo léo đến đâu thì chỉ một giây phút không kiểm soát được cảm xúc là hắn sẽ lộ nguyên hình là kẻ trọc phú hợm hĩnh, coi mình là thần là thánh đứng trên tất cả.

Dù coi thường tri thức, nhưng hắn lại âm thầm khỏa lấp sự thiếu hụt của mình, với cái xã hội nhiễu nhương hắn cũng sẵn sàng dùng tiền để trang hoàng cho mình những bằng cấp để thể hiện rằng mình cũng là người trí thức, nhằm huyênh hoang cho thiên hạ thấy rằng mình là người có đầy đủ mọi thứ và đáng được trân trọng.

Nhưng trí thức thực sự lại không nằm ở bằng cấp, cũng không nằm ở cái danh học giả, tri thức đích thực cũng không phải mấy loại "khoa học giả tạo" mà hắn cố công thuộc lòng để mỗi lúc thể hiện ra lại hót như những con vẹt. Tri thức đích thực là phải giúp con người có thể sống một cuộc sống tốt hơn, sống có đức hạnh và không bị sa vào những lối đi xấu. Còn với những tên trọc phú hợm hĩnh này, hắn cứ cùng quẫn để tích lũy tiền bạc, làm nô lệ cho đồng tiền, biến tiền bạc từ phương tiện, công cụ để mang lại hạnh phúc thành mục tiêu tối thượng của cả đời người. Hắn chẳng thể hiểu được giá trị đích thực của đời người là vì cái gì? Hắn mãi là nô lệ cho những ảo vọng mà "tri thức giả tạo" mà hắn cố công tích lũy tưởng tượng ra. Hắn thực sự là những kẻ đáng thương khi mãi mãi là những tù nhân của những ảo vọng của chính mình!